DE VELUWE GEREFORMEERD

De zestiende eeuw staat bekend als de eeuw van politieke en religieuze verandering. Jos de Weerd onderzoekt hoe de omwenteling van kerk en wereld werd beinvloed door lokale gemeenschappen, en andersom. Hij richt zich daarbij op de Veluwe, een deel van het hertogdom Gelre dat een strategische rol speelde in de machtsverhoudingen in de Nederlanden.
Op de Veluwe voltrok zich een katholiek vernieuwingsproces, dat door onverwachte gebeurtenissen omsloeg in een protestantse hervorming. Daar zag het lange tijd niet naar uit. Ondanks de vele variaties waren verschillende groepen van gelovigen eensgezind over de autoriteit van de Bijbel, het christocentrisme en de noodzaak van hoogopgeleide geestelijken. Pas na de Beeldenstorm van 1566 kwam er een scheiding en ontbrandde het religieuze conflict. Uiteindelijk bleek de machtsovername door de gereformeerde Jan van Nassau beslissend en zette de protestantisering door. Het Veluwse reformatieproces, zo toont dit boek, was onregelmatig, onberekenbaar en kende per plaats verschillende uitkomsten.



''Deze studie heeft veel te bieden qua prachtige, concrete vondsten over de rol van plaatselijke geestelijken, van de adel en de plaatselijke bestuurders. De Veluwe gereformeerd is voor iedereen die geinteresseerd is in lokale en regionale geschiedenis bovendien een goudmijn: voor elke plaats wordt vermeld hoe die past in de kerkelijke structuur, welke pastoors en (later) predikanten er werkzaam waren, welke vicarieen er in de kerk gesticht waren en wie de collators daarvan waren.'' - Enny de Bruijn, Reformatorisch Dagblad



''Het is echt bijzonder om te zien hoe Jos de Weerd historische gebeurtenissen weet te verbinden aan ontwikkelingen op theologisch gebied. Dat is iets wat in historische studies niet vaak gebeurt. (...) "Het boek kan beschouwd worden als een grote aanwinst voor het historisch onderzoek naar reformatieprocessen, niet alleen op de Veluwe, maar ook in andere delen van Gelderland en zelfs daarbuiten.'' - Christiaan Ravensbergen, Jaarboek Gelderland