THEATER VAN DE ANGST

De strijd tegen terrorisme in Nederland, Duitsland, Italie en Amerika

Zestien mensen kwamen om. Gebouwen werden opgeblazen of moesten worden ontruimd. Toch werden er geen nieuwe terrorismewetten aangenomen en de verantwoordelijke ministers h
ielden informatie achter. Ze weigerden op de achtergronden van het geweld in te gaan en ook de kranten berichtten nauwelijks over de aanslagen. In het Nederland van de jaren zeventig werden gewelddadig activisme en terrorisme zoveel mogelijk stilgeho
uden.

Ook in West-Duitsland, Italie en Amerika waren extremisten actief en werden tientallen burgers het slachtoffer van aanslagen. Daar echter ontketenden de regeringen een grootschalige klopjacht op de terroristen: helikopters, wegblokkade
s, FBI-teams en nationale reservetroepen werden in stelling gebracht. Welke strategie had nu het meeste effect, de Nederlandse of die in het buitenland? Hoe kan de effectiviteit van contraterrorismebeleid uberhaupt worden gemeten?

In Theater
van de angst introduceert Beatrice de Graaf een nieuwe methode om de zogenaamde ?performative power? van het contraterrorismebeleid te meten. Daarbij gaat ze ervan uit dat terroristen met hun daden een ?theater van de angst? creeren. Hun ?performanc
e? staat of valt met de reacties van de bevolking op hun aanslagen. De overheid kan die beeldvorming beinvloeden, hetzij in dramatiserende zin, door de publieke onrust of paniek aan te wakkeren, hetzij in matigende zin, door de weerbaarheid van de sa
menleving te onderstrepen. Zo voeren terroristen en hun bestrijders een strijd om de publieke beeldvorming rond de aanslagen.

De Graaf maakte voor haar onderzoek gebruik van de archieven van geheime diensten, ministerraadsnotulen en gesprek
ken met functionarissen en voormalige activisten. Ze kijkt mee over de schouders van de terrorismebestrijders en komt met geruchtmakende conclusies over hun optreden, conclusies die niet genegeerd kunnen worden door de huidige bestrijders van het ter
rorisme.